صنعت بانکداری در ایران، طی دو دههی گذشته و بهویژه در سالهای اخیر، ضمن آن که تحولات گستردهای را از سر گذرانده با چالشهای جدیدی نیز مواجه شده است. استفادهی گسترده از نرمافزارهای مختلف ارایهی خدمات بانکی از طریق خودپردازها، اینترنت و تلفن همراه، صنعت بانکداری را از روشهای سنتی به شیوههای مبتنی بر بهرهبرداری از فناوری اطلاعات در عصر ارتباطات پیشرفته متحول ساخته است. با این همه، بهرغم این تحول بینظیر و مستمر در بانکداری الکترونیکی، گزارشگری مالی و حسابرسی صورتهای مالی بانکها و مؤسسات اعتباری، با چالشهای جدی متعددی مواجه شده است. از جملهی این چالشهای بحرانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الف- تعدد دستورالعملها و بخشنامههای مختلف بانک مرکزی که در مواردی فاقد شفافیت کافی است و یا مغایر با استانداردهای حسابداری و گزارشگری مالی است.
ب- اختلافنظرهای بانک مرکزی و مرجع استانداردگذار حسابداری و حسابرسی، در خصوص نحوهی تهیه و تنظیم صورتهای مالی بانکها.
پ- نبود زیرساختهای اطلاعاتی لازم درخصوص ارایه صورتهای مالی برخی از بانکهای مشخص شده، براساس استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی (IFRS) .
ت- واپسماندگی تاریخی و فنی حسابرسی بانکها و مؤسسات اعتباری در ایران، بهسبب ناکارآمدی اجرای روشهای سنتی حسابرسی صورتهای مالی و ضعف تخصص و مهارتهای لازم برای حسابرسی بانکها و مؤسسات اعتباری در خصوص ارزیابی ریسک سیستمهای فناوری اطلاعات و نرمافزارهای مورد استفاده در عملیات بانکداری الکترونیکی و به تبع آن طراحی روشهای ویژهی برخورد حسابرس با چنین ریسکهایی.
ث- چالش فاصلهی انتظارات از خدمات حسابرسی و اعتباردهی برای کشف فساد و تقلب و سوءاستفادهها و پولشویی.
ج – و بسیاری از چالشهای بحرانزای دیگر
موضوع اصلی این شمارهی فصلنامهی حسابدار رسمی، بررسی و واکاوی برخی از چالشهای عمدهی حوزه حسابرسی و گزارشگری مالی بانکها و مؤسسات اعتباری است. مشارکتکنندگان در این مبحث جملگی از صاحبنظران حرفهی حسابرسی و صنعت بانکداری ایران هستند. پاسخهای تفصیلی آنان به پرسشهای طرح شده دربارهی چالشهای مطالبات مشکوکالوصول، شناسایی درآمد، نرخ تسعیر ارز، نحوهی تنظیم صورتهای مالی، ضعف حسابرسی مبتنی بر فناوری اطلاعات، استانداردهای بینالمللی گزارشگری مالی، پولشویی، کرونا، تحریمها، و نظام الکترونیک بانکها ارائه شده است.
برای مطالعهی متن کامل این دیدگاهها به فایل پیوست مراجعه فرمایید.